اساسا منطق اسلام و برتری اندیشه مهدویت در تقابل با سایر اندیشه ها، بر پایه ای برتری فرهنگی استوار است تا غلبه نظامی . چون اندیشه مهدویت ماهیته دینی فرهنگی است و تفوق و چیرگی اسلام در عصر ظهور بر سایر ادیان نیز قبل از آنکه یک غلبه نظامی باشد، یک چیرگی فرهنگی و تمدنی است.
از اینکه در آیات قران کریم در مقام بیان غلبه و پیروزی نهایی اسلام از کلمه « لیغلبه» استفاده نشده است و به جای آن کلمه « لیظهره» به کار برده شده است، نیز می توان این مطلب را استفاده نمود زیرا واژه «غلب» بیشتر معنای قهر آمیز بودن و پیروزی نظامی را می رساند اما واژه « ظهور» شدت آشکار بودن و مبرهن بودن مسأله را افاده می کند و گویای حداکثر نمود پیروزی منطق و برتری فرهنگ اسلامی است بطوریکه درودیوار همه شاهد برتری و حقانیت اسلام می باشد.
بنا براین تعبیر « لیظهره علی الدین کله » در قرآن، از سیطره دین اسلام در حد احساس ملموس بشری، خبر می دهد که نه تنها در سطح دانشگاههاو مراکز علمی جهان بلکه در سطح ادراکات مردم کوچه و بازار نیز جلوه گر خواهند بود.
از این روی، تحلیل قرانی مسأله نیز گویای آن است که اصالت فرهنگی اندیشة مهدویت مهم ترین عاملی است که سر انجام مو جبات گسترش و سیطره ای دین و فرهنگ اسلام را در جهان، هموار خواهند ساخت. بدیهی است که پیش شرط گسترش این تفکر، فرهنگسازی وتعمیق درونی این با ور، خوا هند بود.
موضوع زمینه سازی و بحث از ضرورت فراهم نمودن مقدمات ظهور، در متن اندیشة انتظار نهفته و لازمة اعتقاد به تحقق وعدة الهی در آخرالزمان است. در متون روائی نیز، از گروه «زمینه سازان ظهور» در آینده خبرداده شده است. این گونه روایات بیانگر اهمیت این موضوع و رسالت سنگین سیاسی- فرهنگی مردمان عصرغیبت در رابطه با تهیه و تمهید مقدمات ظهور آخرین ذخیرة الهی حضرت مهدی موعود(عج) است. این رسالت بزرگ، هم از بعد فردی و هم از ابعاد سیاسی- اجتماعی، قابل بررسی است.
در این خصوص، پرداختن به نقش «دولت اسلامی» به عنوان نماد نظام سیاسی- اجتماعی که مسؤلیت ساماندهی و هدایت ارادة جمعی را بر عهده دارند، بیش از همه ضرورت دارد. در این نوشتار، نگارنده سعی نموده است، ضمن بیان خاستگاه دولت زمینه ساز و اهداف ایدئولوژیک و آرمانی آن، مهم ترین کارکردهای اصلاح گرایانة دولت زمینه ساز را از ابعاد مختلف؛ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی و مدیریتی در عرصه های داخلی و بین الملی، تبیین نماید و رسالت بزرگ جامعة شیعی به ویژه نقش تأثیرگذار دولت اسلامی و نظام سیاسی شیعه در فراهم سازی بسترهای این تحول بزرگ را مورد توجه قرار دهد.
بحث از زمینه سازی و گفتگو در مورد اهداف و سازوکارهای عملی آن، به دلیل اهمیت و تأثیرات فراگیر آن، مهم ترین اصل در رویکرد به مقولة انتظار و بایسته های آن است زیرا مهم ترین وظیفۀ دینی و سیاسی پیروان و منتظران ظهور امام عصر(عج) در این زمان، زمینه سازی و تمهید مقدمات ظهور آن حضرت است. به همین جهت، در روایات، از این گروه به عنوان «زمینه سازان ظهور» یاد شده است. بدون شک در اندیشة شیعی و مهدوی، این گروه به دلیل سهم گیری و نقش آفرینی مؤثر آنان در فراهم سازی مقدمات ظهور و تحقق حکومت عدل جهانی مهدوی، دارای منزلت وجایگاه بسی ارجمندی خواهند بود.
باتوجه به اهمیت و آثار مسألة زمینه سازی، آنچه درعصر انتظار و شرایط غیبت امام عصر(عج)، ضرورت دارد و می باید در دستورکار جامعه منتظر قرارگیرد، عمل به بایسته ها و توجه به الزامات عقیدتی، فرهنگی، سیاسی اندیشة انتظار و فراهم سازی زمینه های ظهور امام عصر(ع) است.
در این زمینه توجه بیانات امام خمینی(ره) بسیار آموزنده است. امام خمینی(ره)، از بزرگ ترین مصلحان معاصری است که با درایت و نبوغ خاصی که حاکی از بلند نظری و وسعت شعاع فکری ایشان است، توانست خاستگاه تفکرشیعی در عصر انتظار را به خوبی تبیین نماید و مفهوم انتظار را، از تلقی رایج آن درگذشته- که انتظار را مساوی بابی تفاوتی وتن دادن به وضع موجود، می پنداشتند و این ذهنیت قرن ها برفکر و ذهن شیعه، سایه افکنده بود- یکباره خارج سازد و معنای«انتظار» را با عنصر«زمینه سازی» ملازم و انفکاک ناپذیر اعلام نماید. امام، باجامع نگری و نگاه کاربردی به مفاهیم دینی، با ارائه تعریف جدید و راهگشا، توانست اندیشه انتظار را با مقولات فرهنگ، سیاست و حکومت، پیوند دهد و ادبیات مطرح درگفتمان شیعی را، متحول و دگرگون سازد. از این روی، نقش ستایش برانگیز امام خمینی(ره) دراحیای اندیشه انتظار را، هیچگاه نباید فراموش کرد.
در اندیشه امام، انتظار ظهور، به معنای تلاش فراگیر در راستای قدرت و حاکمیت جهانی اسلام است:
« ما همه انتظار فرج داریم و باید در این انتظار خدمت کنیم، انتظار قدرت اسلام است و ما باید کوشش کنیم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پیدا کند و مقدمات ظهور انشاء الله تهیه شود». [1]
امام خمینی(ره)، ضمن اینکه تلاش زمینه ساز در جهت احیای هویت اسلامی مسلمانان را مهم ترین رسالت جمهوری اسلامی اعلام می کند، مسلمانان جهان رابه پیروی از اصول تصاحب قدرت در جهان فرا می خواند، در این جا به قسمت های از فرمایشات راهگشا و الهام بخش ایشان اشاره می نمایم:
«من به صراحت اعلام می کنم که جمهوری اسلامی باتمام وجود برای احیای هویت اسلامی مسلمانان درسراسرجهان سرمایه گذاری می کند و دلیلی هم ندارد که مسلمانان جهان را به پیروی از اصول تصاحب قدرت در جهان دعوت نکند و جلو جاه طلبی و فزون طلبی صاحبان قدرت، پول و فریب را نگیرد».[2]
«من با اطمینان می گویم، اسلام ابرقدرت ها را به خاک مذلت می نشاند. اسلام موانع بزرگ داخل و خارج محدوده ی خود را یکی پس از دیگری، برطرف و سنگر های کلیدی جهان را فتح خواهد کرد».[3]
« ماباخواست خدادست تجاوزوستم همه ستمگران رادرکشورهای اسلامی، می شکنیم و باصدورانقلاب مان که درحقیقت صدوراسلام راستین وبیان احکام محمدی(ص)است، به سیطره وظلم جهان خواران خاتمه می دهیم و بایاری خداوند راه را برای ظهور منجی و مصلح کل و امامت مطلقه حق، امام زمان( ارواحنا له الفداء)، هموار می کنیم».[4]
«مسئولان ماباید بدانند که انقلاب ما محدود به ایران نیست، انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت- ارواحناله الفداء- است... باید مسئولان دولت جمهوری اسلامی، تمام سعی وتوان خودرا در اداره بهترمردم بنماید اما این بدان معنا نیست که آنهارا از اهداف عظیم انقلاب که ایجاد حکومت جهانی اسلام است، منصرف کند».[5]
« ما درصدد خشکاندن ریشه های فاسد صهیونیزم، سرمایه داری وکمونیزم در جهان هستیم. ما تصمیم گرفته ایم به لطف خدا و عنایت خداوند بزرگ، نظام های را که بر این سه پایه استوارگردیده اند، نابود کنیم و نظام اسلام رسول الله (ص)را در جهان استکبار، ترویج نماییم».[6]
« البته این پرکردن دنیا ازعدالت، این رامانمی توانیم بکنیم، اگر می توانستیم می کردیم اما چون نمی توانیم ایشان باید بیاید... اما باید فراهم کنیم کار را، فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم، کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت علیه السلام».[7]
تأکید امام(ره)، بر ضرورت مقابله با جهان اسکتبار، درهم شستن قدرت های باطل درجهان، عدم محدودیت انقلاب اسلامی به نقطه خاصی از جغرافیای جهان، تصمیم بر ایجاد حکومت جهانی اسلام، اهتمام دولت اسلامی بر مهیا سازی زمینه های ظهور و... همه حاکی از ژرف نگری و نگاه استراتژیک امام نسبت به اهداف کلان انقلاب اسلامی و لزوم فراهم سازی زمینه های ظهور دولت مهدوی است.
------------------------------------------------------------
1 امام خمینی، صحیفه نور، ج7، ص255.
2 همان، ج 20، ص238.
3 همان، ص118.
4 همان .
5 همان، ج 21، ص108.
6 همان، ج10، ص232.
7 همان، ج20، ص 198.
